بهداشت دهان و دندان امری ضروری و انکار ناپذیر است که انجام آن برای زندگی هر فردی واجب است و عدم رعایت آن مشکلات جدی را به بار می آورد. تمیز نگه‌داشتن دهان و دندان به منظور جلوگیری از ایجاد مشکلات دندانی است که رایج‌ترین آنها پوسیدگی، بیماری‌های لثه و بوی بد دهان می‌باشد.
بهداشت دهان و دندان
دهان شما مانند هر قسمت دیگر بدن شما است. اگر از آن به خوبی مراقبت کنید، به احتمال زیاد مشکلات کمتری برایتان ایجاد می‌کند و ترفند مورد نیاز برای حفظ سلامتی عالی، مراقبت و نگرش عملی است. بنابراین، با مراقبت از دندان‌هایتان هم سلامتی خود را تضمین می‌کنید. در برخی از بیماری‌های دهان برای بهبودی و بازسازی بافت‌های دهان (به عنوان مثال، در بیماری‌هایی مانند بیماری‌های لثه، التهاب و عفونت لثه یا روش‌های مختلف جراحی) به رعایت بهداشت دهان و دندان به طور مناسب نیاز دارند.
حقایقی که باید درباره بهداشت دهان و دندان بدانید
آمارهای به‌دست‌آمده از سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد برخلاف تأکیدی که نسبت به رعایت بهداشت دهان و دندان می‌شود، درصد زیادی از افراد دنیا با مشکلات مربوط به دندان و بیماری‌های لثه دست و پنجه نرم می‌کنند و این موضوع در گروه‌های فقیر و محروم جامعه نیز بسیار شدیدتر است.
چرا بهداشت دهان و دندان مهم است؟
وجود دندان‌های سالم و ترمیم‌های دندان که مدت طولانی دوام خواهند داشت (پرکردن دندان، روکش کردن دندان، بریج دندان، دندان مصنوعی، ایمپلنت دندان و غیره) رابطه مستقیم با رعایت منظم و مرتب بهداشت دهان و دندان دارد.
اقداماتی که به منظور رعایت بهداشت دهان و دندان به منظور جلوگیری از پوسیدگی، بیماری‌های لثه، ورم و التهاب لثه و خرابی دندان انجام می‌شوند شامل موارد زیر هستند:
- پوسیدگی دندان رایج‌ترین بیماری است. پوسیدگی باعث مینرالیزه شدن استخوان و خرابی بافت‌های سخت دندان می‌شود که در صورت عدم درمان می‌تواند تغییرات غیر قابل بازگشتی در ساختار دندان ایجاد کرده و همچنین باعث عفونت بافت‌های اطراف و در نهایت از دست دادن دندان شود.
- حداقل یک سوم مواردی که بزرگسالان دندان‌های خود را از دست می‌دهند به‌علت وجود بیماری‌های پریودنتال و عوارض آنها است.
- رعایت بهداشت صحیح دهان و دندان پیش نیاز بازسازی موفق ایمپلنت دندان است. علاوه بر این، تخصصی‌ترین و گران قیمت‌ترین ترمیم‌ها نیز در صورت عدم رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان به زودی از بین خواهند رفت. به عبارتی، بهداشت ضعیف دهان و دندان می‌تواند تا حد زیادی منجر به خرابی شود.
در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان چه مشکلاتی پیش خواهند آمد؟
پس از هر وعده غذایی، پلاک دندان روی سطح دندان‌ها، لثه‌ها یا پروتزهای دندان، مخصوصا نزدیک حاشیه‌ی لثه ها جمع می‌شوند. پلاک دندان یک بیوفیلم یا فیلم زیستی است که معمولا به رنگ زرد روشن بوده و به طور طبیعی توسط باکتری‌های موجود در دهان که سعی دارند خود را به سطح نرم دندان برسانند گسترش می‌یابد. پلاک پناهگاهی برای میکروارگانیسم‌های دهانی است و در حفره دهانی رشد می‌کند تا زمانی که بتواند به شکل یک سنگ معدنی (که به نام رسوب نیز معروف است) در آید.
دندانپزشک‌ها توصیه می‌کنند که دندان‌ها حداقل دومرتبه در سال به طور تخصصی جرم‌گیری شود. جرم‌گیری تخصصی شامل پوسته پوسته کردن یا تراشیدن دندان، براق کردن دندان و سپس فلوراید تراپی است.
علت بیماری‌های دهان و دندان
مشکلات مربوط به دهان و دندان معمولاً تجمع باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها در دهان می‌شوند. هر چند که مقدار کم این باکتری‌ها و ویروس‌ها بی‌ضرر است، اما عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و تشدید مشکلات دندان می‌تواند باکتری‌های تولید کننده اسید را در دهان افزایش دهد و مشکلات جدی‌تری را ایجاد کند. اسیدی شدن فضای دهان می‌تواند به مینای دندان آسیب وارد کند و حفره‌های دندانی را افزایش دهد.
راه‌کارهای اصولی حفظ بهداشت دهان و دندان
برای داشتن دندان‌های سالم و جلوگیری از بیماری‌های لثه باید علاوه بر مسواک زدن به نکات دیگری نیز توجه کنید. در ادامه می‌توانید با مهم‌ترین راه‌های حفظ بهداشت دهان و دندان آشنا شوید.
مسواک زدن و استفاده از نخ دندان
اولین و مهم‌ترین قدم برای رعایت بهداشت دهان و دندان، مسواک زدن و کشیدن نخ دندان به صورت روزانه است. مسواک زدن دندان‌ها سطح دندان و محیط دهان را پاکسازی می‌کند و تمامی جرم‌های روی دندان را تمیز می‌کند. استفاده از نخ دندان باقی مانده غذاها را از لابه‌لای دندان بیرون می‌کشد و به تمیز شدن دهان کمک بیشتری می‌کند به خاطر داشته باشید که حداقل 2 بار در روز دندان‌های خود را مسواک بزنید و حداقل یک بار نیز لابه‌لای دندان‌ها را با نخ دندان تمیز کنید. در زمان مسواک زدن دندان‌ها فراموش نکنید که سطح زبان را نیز با مسواک تمیز کنید. در صورتی که قصد خرید مسواک با کیفیت را دارید می توانید روی این کلمه کلیک کنید.
استفاده از دهانشویه‌های حاوی فلوراید
فلوراید یک ماده معدنی طبیعی است که به تقویت مینای دندان کمک می‌کند و مقاومت دندان‌ها را در برابر باکتری‌ها و اسیدها افزایش می‌دهد. استفاده از دهانشویه‌های آنتی باکتریال حاوی فلوراید می‌تواند از پوسیدگی دندان جلوگیری کند و موجب خوشبو شدن دهان شود.
عدم استعمال سیگار
سیگار کشیدن و مصرف دخانیات عامل اصلی ابتلا به بیماری‌های لثه و سرطان دهان است. کنار گذاشتن سیگار می‌تواند به حفظ سلامت لثه‌ها و جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک زیادی کند.
چک کردن دندان‌ها به‌طور مرتب
برای چک کردن دندان‌ها منتظر نمانید تا به دندان درد دچار شوید و یا ظاهر دندان‌هایتان آسیب ببیند. بهتر است هر 6 ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید و از سلامت دندان‌هایتان مطمئن شوید.
مصرف پروبیوتیک‌ها
پروبیوتیک‌ها در سلامت سیستم گوارشی و بهبود حرکات روده اهمیت زیادی دارند، اما مطالعات جدید نشان می‌دهد که باکتری‌های سالم موجود در آن می‌تواند به سلامت دندان‌ها و لثه‌ها نیز کمک زیادی کند. شواهد نشان می‌دهد که استفاده از پروبیوتیک‌ها می‌تواند از ایجاد پلاک‌های دندانی جلوگیری کند و بوی بد دهان را کاهش دهد. از طرف دیگر پروبیوتیک‌ها به پیشگیری از سرطان دهان و کاهش التهاب ناشی از بیماری‌های لثه نیز کمک زیادی می‌کنند. ماست، کفیر و کلم ترش از محبوب‌ترین غذاهای حاوی پروبیوتیک هستند.
پرکردن به‌موقع دندان‌ها
پر کردن به‌موقع دندان‌های آسیب‌دیده می‌تواند از تشدید پوسیدگی و خراب شدن ریشه دندان جلوگیری کند. در این روش دندانپزشک بخش آسیب‌دیده دندان را با استفاده از یک مته مخصوص خارج می‌کند و سپس داخل دندان با موادی مخصوص پر می‌شود. برای دندان‌هایی که میزان آسیب‌دیدگی شدیدتری دارند و یا لازم است کنده شوند، از روکش یا ایمپلنت استفاده می‌شود.
رعایت بهداشت دهان و دندان تنها به سلامت دندان‌ها ختم نمی‌شود. افرادی که به بهداشت دندان‌های خود توجه نمی‌کنند، معمولاً بیشتر با مشکلات مربوط به اعتمادبه‌نفس و بیماری‌های مزمن مبتلا می‌شوند. فراموش نکنید بسیاری از مشکلات دهان و دندان بدون علامت هستند و بعد از معاینات دقیق پزشک مشخص می‌شوند. از همین رو لازم است هر 6 ماه یک بار دندان‌های خود را به یک دندانپزشک نشان دهید.
