در همه افراد پلاکت دندان ایجاد می شود، پلاک دندان یک لایه یا قشر نازک و چسبناک است که روی دندان هایتان می چسبد و میلیون ها باکتری را در بر می گیرد. اما وقتی دندان های خود را به طور مرتب مسواک می زنید، جلوی این تجمع را می گیرد و از بروز تارتار روی دندان ها جلوگیری می شود. ایجاد آبسه و آماس لثه و پوسیدگی و خرابی دندان‌ها از عوارض ایجاد پلاک دندان است.
پلاک دندان چیست؟
محل تجمع باکتری‌ها روی دندان و لثه که به مرور زمان رنگ سفید یا زرد رنگ را به خود می‌گیرد، پلاک دندان می‌گویند. ایجاد این لایه بر روی دندان ها امری اجتناب ناپذیر است و فقط با پاک کردن روزانه به وسیله نخ دندان و مسواک این لایه از بین می‌رود و می‌توان از ماندگاری پلاک دندان و ایجاد پوسیدگی و بیماری‌های لثه و دهان جلوگیری کرد.
علت ایجاد پلاک دندان
پلاک دندان در اثر تجمع باکتری‌های دهان که پلاک نامیده می‌شوند، ایجاد می‌شود. بزاق دهان به صورت طبیعی حاوی مواد معدنی بوده و رسوب این مواد بر روی سطح خارجی دندان و اضافه شدن باکتری‌ها و ته مانده‌های غذایی به این رسوب ایجاد شده بر سطح دندان منجر به ایجاد پلاک می‌شود. این پلاک‌ها درزمان اوایل تشکیل به راحتی با مسواک و نخ دندان قابل شستشو هستند و از بین می‌روند.
عوارض پلاک دندان چیست؟
بوی بد دهان
به مجرد اینکه التهاب لثه ایجاد شود، ممکن است بوی بد دهان نیز در افرادی که نسبت به پاکسازی پلاک دندانی بی تفاوت هستند رخ دهد. پلاک دندان به تنهایی نمی‌تواند بوی بد ایجاد کند اما در اثر آسیب زدن به لثه ها و دندان‌ها می تواند بوی نامطبوعی در دهان به وجود بیاورد .
التهاب لثه (ژنژیویت)
به التهاب لثه در اصطلاح دندانپزشکی ژنژیویت گفته می‌شود. در این وضعیت بافت لثه دچار تورم، تغییر رنگ (معمولاً قرمز رنگ ) و در کل حساس می‌شود. گاهی اوقات نیز بر اثر التهاب ممکن است شاهد خونریزی از لثه ها باشیم.
آبسه دندان
یکی از رایج ترین مشکلاتی که مستقیما مقصر آن پلاک و باکتری های مضر داخل آن هستند، آبسه دندان است. آبسه یک ساختار یا کیسه چرکی است که حاوی چرک غیر عفونی است. آبسه می تواند در دندان، بین دندان ها و در لثه شکل بگیرد و اگر به موقع درمان نشود تبدیل به کیست عفونی با عواقب جدی می شود.
پوسیدگی دندان
در صورتی که پلاک دندان برداشته نشود و تبدیل به جرم یا تارتار شود، کم کم سر و کله پوسیدگی دندان پیدا می شود. بر اثر اسیدهایی که در پلاک وجود دارند مینای دندان ها از بین می روند. زمانی که این لایه از بین رود، دندان دچار تغییر رنگ شده و حفراتی در آن ایجاد می شود که به آنها پوسیدگی گفته می شود و بزرگترین عامل در ایجاد آن پلاک و جرم دندان‌ها است.
درمان و راه پیشگیری از پلاک و تارتار دندان چیست؟
شما میتوانید اقداماتی را برای درمان و پیشگیری از پلاک و جرم دندان انجام دهید.
از دهانشویه‌ای حرفه‌ای استفاده کنید تا به محافظت در برابر تجمع پلاک و جلوگیری از التهاب لثه کمک کند.
داشتن یک رژیم غذایی متعادل و مسواک زدن بعد از میان وعده به کاهش تشکیل پلاک کمک میکند.
هر 6 ماه یکبار برای تمیز کردن کامل به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
سعی کنید از خمیر دندان های ضد باکتری استفاده کنید.
یک بار در روز نخ دندان بکشید تا ذرات غذا و پلاک از میان دندان ها از بین برود.
از یک مسواک با کیفیت استفاده کنید و هر 3ماه یکبار آن را تعویض کنید.
بهترین راه برای از بین بردن پلاک
آسان ترین و ساده ترین راه برای از بین بردن پلاکت دندان، مسواک زدن دندان ها حداقل دو بار در روز است. شما باید از مسواک نرمی استفاده کنید که حداقل هر سه تا چهار ماه یکبار زمانی که موها شروع به ساییدگی می کنند، آن را تعویض کنید. شاید استفاده از مسواک برقی را در نظر داشته باشید که ممکن است در از بین بردن پلاک دندان ها نسبت به مسواک معمولی موثرتر باشد. قبل از مسواک زدن از نخ دندان استفاده کنید تا تکه های غذا را شل کنید تا بتوانید آنها را مسواک بزنید.
چگونه پلاک دندان باعث ایجاد تارتار روی دندان می شود؟
وقتی پلاک روی دندان ها با مواد معدنی موجود در بزاق شما ترکیب می شود ، رسوب روی دندان های شما ایجاد خواهد شد، که به آن تارتار می گویند. مانند پلاک دندان، تارتار هم می تواند در زیر خط لثه جمع شود. تارتار دندان زمینه را برای رشد باکتری های مختلف ایجاد می کند و اجازه می دهد باکتری ها به سرعت تکثیر شوند.
برخلاف پلاک ، تارتار را نمی توان با مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن از بین برد. برای از بین بردن آن ، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. جرم گیری دندان ها به معنای برداشتن تارتار از سطح دندان می باشد و کمک میکند تا دندان ها صاف و براق تر شوند.
جرم گیری
جرم گیری دندان برای برداشتن پلاکهای سخت یا همان جرم دندان از دندان ها و لثه مجاور لازم است. در جرمگیری دندان، ابزارهای دستی یا ماشینی برای برداشتن جرم بکار می رود. دندانپزشک عمل جرمگیری و صیقلی کردن دندان ها را انجام می دهد تا آنها را از مشکلات بیماری لثه به دور نگه دارد.
ابزارهای مکانیکی با نوک‌هایی ظریف نیز گاهی برای پاشیدن آب با فشار و ضدعفونی کردن و برداشتن جرم از دندان ها و خط لثه بکار می روند. این روش نه تنها برای رفع جرم، بلکه همچنین برای تمیز نگه داشتن پاکت پریودنتال موثر است.
با مراقبت مناسب از دندان های خود باعث محافظت از سلامتی خود در طولانی مدت می شوید. هرچه بهتر از دندان های خود مراقبت کنید ، پلاک و تارتار کمتری روی آنها تجمع پیدا می کند. برای جلوگیری از تجمع پلاک دندان ، باید حداقل دو بار در روز مسواک بزنید و یک بار نخ دندان بکشید. همچنین برای انجام مراقبت های پیشگیرانه و جرم گیری حتماً به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.